ਮੇਰੀ ਅੱਖ ਦਾ ਇੱਕ ਹੰਝੂ ਲੈ ਜਾਹ!
ਹੋਰ ਤਾਂ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਕੁਝ ਦੇਣ ਜੋਗਾ ਨਹੀਂ,
ਲੈ, ਮੇਰੀ ਅੱਖ ਦਾ ਇੱਕ ਹੰਝੂ ਲੈ ਜਾਹ, ਦਾਮਿਨੀ!
ਅੱਜ ਤੂੰ ਨਹੀਂ, ਇਨਸਾਨੀਅਤ,
ਤੇ ਸਾਡੇ ਲੀਡਰਾਂ ਦੀ ਰਹਿੰਦੀ-ਖੂੰਹਦੀ ਜ਼ਮੀਰ ਮਰੀ ਐ!
ਤੈਨੂੰ ਅੱਖ ਦਾ ਹੰਝੂ ਅਰਪਨ ਕਰਦਾ ਹੋਇਆ,
ਓਸ ਸਵਿਧਾਨ 'ਤੇ 'ਧਤੂਰੇ' ਦਾ ਫ਼ੁੱਲ ਚੜ੍ਹਾਉਂਦਾ ਹਾਂ,
ਜੋ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿੰਨੀਆਂ ਕੁ ਦਾਮਨੀਆਂ ਦੇ
ਦਾਮਨ ਦਾਗੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਾ ਨਹੀਂ ਸਕਿਆ!
ਨਾ ਤਾਂ ਤੈਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਕਹੂੰਗਾ,
ਤੇ ਦਿਊਂਗਾ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ
ਹੋਰ ਪੜੋ...
ਲੈ, ਮੇਰੀ ਅੱਖ ਦਾ ਇੱਕ ਹੰਝੂ ਲੈ ਜਾਹ, ਦਾਮਿਨੀ!
ਅੱਜ ਤੂੰ ਨਹੀਂ, ਇਨਸਾਨੀਅਤ,
ਤੇ ਸਾਡੇ ਲੀਡਰਾਂ ਦੀ ਰਹਿੰਦੀ-ਖੂੰਹਦੀ ਜ਼ਮੀਰ ਮਰੀ ਐ!
ਤੈਨੂੰ ਅੱਖ ਦਾ ਹੰਝੂ ਅਰਪਨ ਕਰਦਾ ਹੋਇਆ,
ਓਸ ਸਵਿਧਾਨ 'ਤੇ 'ਧਤੂਰੇ' ਦਾ ਫ਼ੁੱਲ ਚੜ੍ਹਾਉਂਦਾ ਹਾਂ,
ਜੋ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿੰਨੀਆਂ ਕੁ ਦਾਮਨੀਆਂ ਦੇ
ਦਾਮਨ ਦਾਗੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਾ ਨਹੀਂ ਸਕਿਆ!
ਨਾ ਤਾਂ ਤੈਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਕਹੂੰਗਾ,
ਤੇ ਦਿਊਂਗਾ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ
ਹੋਰ ਪੜੋ...
ਵੰਨਗੀ :
ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ
ਤੂੰ ਮੇਰੀ ਰੂਹ ਹੈਂ
ਤੂੰ ਚੱਲੀ ਹੈਂ ਤੇ ਮੇਰੀ ਰੂਹ ਉਦਾਸ ਹੈ!
ਪਰ ਫ਼ਿਕਰ ਨਾ ਕਰੀਂ!!
ਤੁਰਾਂਗਾ ਪ੍ਰਛਾਂਵਾਂ ਬਣ ਕੇ ਤੇਰੇ ਸੰਗ
ਤੇਰੇ ਹਰ ਸਾਹ ਨਾਲ਼ ਵਿਚਰਾਂਗਾ ਤੇਰੇ ਨਾਲ਼-ਨਾਲ਼!
ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲੰਘ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਰਾਤ, ਸਵੇਰ ਦੀ ਉਡੀਕ ਵਿਚ
ਉਸੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਲੰਘ ਜਾਂਦੈ
ਤੇਰੀ ਉਡੀਕ ਵਿਚ!
ਤੇਰੀ ਮਿੱਠੀ ਯਾਦ ਤਾਂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ,
ਹਰ ਸਾਹ ਨਾਲ਼ ਟੰਗੀ
ਹੋਰ ਪੜੋ...
ਪਰ ਫ਼ਿਕਰ ਨਾ ਕਰੀਂ!!
ਤੁਰਾਂਗਾ ਪ੍ਰਛਾਂਵਾਂ ਬਣ ਕੇ ਤੇਰੇ ਸੰਗ
ਤੇਰੇ ਹਰ ਸਾਹ ਨਾਲ਼ ਵਿਚਰਾਂਗਾ ਤੇਰੇ ਨਾਲ਼-ਨਾਲ਼!
ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲੰਘ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਰਾਤ, ਸਵੇਰ ਦੀ ਉਡੀਕ ਵਿਚ
ਉਸੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਲੰਘ ਜਾਂਦੈ
ਤੇਰੀ ਉਡੀਕ ਵਿਚ!
ਤੇਰੀ ਮਿੱਠੀ ਯਾਦ ਤਾਂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ,
ਹਰ ਸਾਹ ਨਾਲ਼ ਟੰਗੀ
ਹੋਰ ਪੜੋ...
ਵੰਨਗੀ :
ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ
ਮਿੱਠੀ ਮੁਸਕੁਰਾਹਟ
ਤੇਰੀ ਮਿੱਠੀ ਮੁਸਕੁਰਾਹਟ ਦਾ ਕਾਇਲ ਹਾਂ ਮੈਂ
ਤੇਰਾ ਉਦਾਸ ਹੋ ਜਾਣਾ, ਮੈਨੂੰ ਪ੍ਰਵਾਨ ਨਹੀਂ…।।
ਉਦਾਸ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ
ਆਪਣੀ ਮੁਸਕੁਰਾਹਟ ਦਾ ਮੁੱਲ ਤਾਂ ਦੱਸੀਂ,
ਤੇਰੀ ਮੁਸਕੁਰਾਹਟ ਨਹੀਂ, ਤਾਂ ਮੇਰਾ ਜਹਾਨ ਨਹੀਂ…।।
ਤੇਰੀ ਮੁਸਕੁਰਾਹਟ ਵਿਚ ਚਮਕਦੇ ਨੇ ਚੰਦ-ਸੂਰਜ,
ਉਸ ਦੀ ਕੀ ਸਿਫ਼ਤ ਕਰਾਂ?
ਮੇਰੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਕੋਲ਼ ਜ਼ੁਬਾਨ ਨਹੀਂ…।।
ਕਰਾਂਗਾ ਹਰ ਸੰਭਵ ਕੋਸ਼ਿਸ਼,
ਤੇਰਾ ਉਦਾਸ ਹੋ ਜਾਣਾ, ਮੈਨੂੰ ਪ੍ਰਵਾਨ ਨਹੀਂ…।।
ਉਦਾਸ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ
ਆਪਣੀ ਮੁਸਕੁਰਾਹਟ ਦਾ ਮੁੱਲ ਤਾਂ ਦੱਸੀਂ,
ਤੇਰੀ ਮੁਸਕੁਰਾਹਟ ਨਹੀਂ, ਤਾਂ ਮੇਰਾ ਜਹਾਨ ਨਹੀਂ…।।
ਤੇਰੀ ਮੁਸਕੁਰਾਹਟ ਵਿਚ ਚਮਕਦੇ ਨੇ ਚੰਦ-ਸੂਰਜ,
ਉਸ ਦੀ ਕੀ ਸਿਫ਼ਤ ਕਰਾਂ?
ਮੇਰੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਕੋਲ਼ ਜ਼ੁਬਾਨ ਨਹੀਂ…।।
ਕਰਾਂਗਾ ਹਰ ਸੰਭਵ ਕੋਸ਼ਿਸ਼,
ਹੋਰ ਪੜੋ...
ਵੰਨਗੀ :
ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ
ਮੁਹੱਬਤ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਜ਼
ਜਦ ਵੀ ਲੈਂਦਾ ਹਾਂ ਆਪਣੇ ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ੀ,
ਤਾਂ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ,
ਕਲਪਨਾ 'ਚ ਵਾਪਰਨ ਵਾਲੀ ਘਟਨਾ ਦਾ ਅਸਰ,
ਹਕੀਕਤ 'ਚ ਵਾਪਰਨ ਵਾਲੀ ਦੁਰਘਟਨਾ ਨਾਲੋਂ
ਕਿਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ!
ਸ਼ਾਇਦ ਇਸੇ ਦੌਰ ਵਿਚੋਂ ਹੀ ਗੁਜ਼ਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਮੈਂ?
ਆਦੀ ਹੀ ਇਤਨਾ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਤੇਰੀ ਮੁਹੱਬਤ ਦਾ,
ਕਿ ਮੇਰੀ ਸੋਚਣ ਸ਼ਕਤੀ ਪੈ ਗਈ ਸੀ ਕਮਜ਼ੋਰ,
ਹੁਣ ਕਰਿਆ ਕਰੂੰਗਾ ਨਿੱਤ, ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਤਿਆਰ,
ਤਾਂ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ,
ਕਲਪਨਾ 'ਚ ਵਾਪਰਨ ਵਾਲੀ ਘਟਨਾ ਦਾ ਅਸਰ,
ਹਕੀਕਤ 'ਚ ਵਾਪਰਨ ਵਾਲੀ ਦੁਰਘਟਨਾ ਨਾਲੋਂ
ਕਿਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ!
ਸ਼ਾਇਦ ਇਸੇ ਦੌਰ ਵਿਚੋਂ ਹੀ ਗੁਜ਼ਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਮੈਂ?
ਆਦੀ ਹੀ ਇਤਨਾ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਤੇਰੀ ਮੁਹੱਬਤ ਦਾ,
ਕਿ ਮੇਰੀ ਸੋਚਣ ਸ਼ਕਤੀ ਪੈ ਗਈ ਸੀ ਕਮਜ਼ੋਰ,
ਹੁਣ ਕਰਿਆ ਕਰੂੰਗਾ ਨਿੱਤ, ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਤਿਆਰ,
ਹੋਰ ਪੜੋ...
ਵੰਨਗੀ :
ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ
ਵਲੈਤ ਦਾ ਨਾਮਵਰ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਵਲਕਾਰ ਸ਼ਿਵਚਰਨ ਜੱਗੀ ਕੁੱਸਾ.......... ਹਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਅਟਵਾਲ
ਧਨੁ ਲੇਖਾਰੀ ਨਾਨਕਾ...
ਆਪਣੀ ਪੁਸਤਕ 'ਚਾਰ ਵਰ੍ਹੇ' ਦੇ ਪੰਨਾ ਨੰ: 59 ਉੱਪਰ ਉੱਘੇ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਸੰਤੋਖ ਸਿੰਘ ਧੀਰ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਲੇਖਕ ਹੋਣ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਸ਼ਰਤ ਪ੍ਰਤਿਭਾਸ਼ਾਲੀ ਹੋਣਾ ਹੈ, ਦੂਜੀ ਕਰੜੀ ਸਾਧਨਾ। ਲਿਖਣਾ ਸ਼ੁਗਲ ਮੇਲਾ ਨਹੀਂ, ਖਾਲਾ ਜੀ ਦਾ ਵਾੜਾ ਨਹੀਂ, ਤਪੱਸਿਆ ਹੈ, ਭਗਤੀ ਹੈ, ਜੀਵਨ ਦਾ ਸਮਰਪਣ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਬੜੇ ਠਰੰਮੇ ਦੀ ਤੇ ਬੜੀ ਧੀਰਜ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਤੇ ਇਕ ਅਥਾਹ ਲਗਨ ਦੀ ਵੀ। ਧੀਰ ਸਾਹਿਬ ਵੱਲੋਂ ਚੰਗੇ ਲੇਖਕ ਹੋਣ ਦੇ ਦੱਸੇ ਇਹ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਗੁਣ ਸਾਡੇ ਵਲੈਤ 'ਚ ਵੱਸਦੇ ਨਾਮਵਰ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਵਲਕਾਰ ਸ਼ਿਵਚਰਨ ਜੱਗੀ ਕੁੱਸਾ ਵਿਚ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਉਸ ਦੇ ਨਾਵਲਾਂ ਦਾ ਇਕਾਗਰਚਿਤ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਉਪਰੰਤ ਸਹਿਜੇ ਹੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਸ਼ਿਵਚਰਨ ਜੱਗੀ ਕੁੱਸਾ ਦਾ ਜਨਮ 1 ਅਕਤੂਬਰ 1965 ਈਸਵੀ ਨੂੰ ਪਿਤਾ ਪੰਡਿਤ ਬਰਮਾਨੰਦ ਜੀ ਤੇ ਮਾਤਾ ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਗੁਰਨਾਮ ਕੌਰ ਜੀ ਦੇ ਘਰ ਪਿੰਡ ਕੁੱਸਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੋਗਾ ਵਿਖੇ ਹੋਇਆ। ਜੱਗੀ ਦੀ ਵਿਦਿਅਕ ਯੋਗਤਾ ਮੈਟ੍ਰਿਕ (ਪੰਜਾਬ) ਤੇ ਚਾਰ ਸਾਲ ਆਈ। ਐਫ। ਕੇ। ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਸਟਰੀਆ (ਯੂਰਪ) ਦੀ ਹੈ। ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਤੋਂ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ 'ਚ ਵਿਚਰ ਰਿਹਾ ਸਾਡਾ ਇਹ ਨਾਵਲਕਾਰ ਬੜੇ ਅਮੀਰ ਅਨੁਭਵ ਨਾਲ ਲੈਸ ਹੈ। ਅੱਜਕਲ੍ਹ ਉਸ ਦਾ ਵਾਸਾ ਲੰਦਨ ਵਿਚ ਹੈ।
ਆਪਣੀ ਪੁਸਤਕ 'ਚਾਰ ਵਰ੍ਹੇ' ਦੇ ਪੰਨਾ ਨੰ: 59 ਉੱਪਰ ਉੱਘੇ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਸੰਤੋਖ ਸਿੰਘ ਧੀਰ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਲੇਖਕ ਹੋਣ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਸ਼ਰਤ ਪ੍ਰਤਿਭਾਸ਼ਾਲੀ ਹੋਣਾ ਹੈ, ਦੂਜੀ ਕਰੜੀ ਸਾਧਨਾ। ਲਿਖਣਾ ਸ਼ੁਗਲ ਮੇਲਾ ਨਹੀਂ, ਖਾਲਾ ਜੀ ਦਾ ਵਾੜਾ ਨਹੀਂ, ਤਪੱਸਿਆ ਹੈ, ਭਗਤੀ ਹੈ, ਜੀਵਨ ਦਾ ਸਮਰਪਣ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਬੜੇ ਠਰੰਮੇ ਦੀ ਤੇ ਬੜੀ ਧੀਰਜ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਤੇ ਇਕ ਅਥਾਹ ਲਗਨ ਦੀ ਵੀ। ਧੀਰ ਸਾਹਿਬ ਵੱਲੋਂ ਚੰਗੇ ਲੇਖਕ ਹੋਣ ਦੇ ਦੱਸੇ ਇਹ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਗੁਣ ਸਾਡੇ ਵਲੈਤ 'ਚ ਵੱਸਦੇ ਨਾਮਵਰ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਵਲਕਾਰ ਸ਼ਿਵਚਰਨ ਜੱਗੀ ਕੁੱਸਾ ਵਿਚ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਉਸ ਦੇ ਨਾਵਲਾਂ ਦਾ ਇਕਾਗਰਚਿਤ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਉਪਰੰਤ ਸਹਿਜੇ ਹੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਸ਼ਿਵਚਰਨ ਜੱਗੀ ਕੁੱਸਾ ਦਾ ਜਨਮ 1 ਅਕਤੂਬਰ 1965 ਈਸਵੀ ਨੂੰ ਪਿਤਾ ਪੰਡਿਤ ਬਰਮਾਨੰਦ ਜੀ ਤੇ ਮਾਤਾ ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਗੁਰਨਾਮ ਕੌਰ ਜੀ ਦੇ ਘਰ ਪਿੰਡ ਕੁੱਸਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੋਗਾ ਵਿਖੇ ਹੋਇਆ। ਜੱਗੀ ਦੀ ਵਿਦਿਅਕ ਯੋਗਤਾ ਮੈਟ੍ਰਿਕ (ਪੰਜਾਬ) ਤੇ ਚਾਰ ਸਾਲ ਆਈ। ਐਫ। ਕੇ। ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਸਟਰੀਆ (ਯੂਰਪ) ਦੀ ਹੈ। ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਤੋਂ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ 'ਚ ਵਿਚਰ ਰਿਹਾ ਸਾਡਾ ਇਹ ਨਾਵਲਕਾਰ ਬੜੇ ਅਮੀਰ ਅਨੁਭਵ ਨਾਲ ਲੈਸ ਹੈ। ਅੱਜਕਲ੍ਹ ਉਸ ਦਾ ਵਾਸਾ ਲੰਦਨ ਵਿਚ ਹੈ।
ਹੋਰ ਪੜੋ...
ਵੰਨਗੀ :
ਲੇਖ਼
ਕੋਈ ਸ਼ਿਕਵਾ ਨਹੀਂ
ਕਿਸਮਤ ਦੀ ਲਕੀਰ ਨਹੀਂ ਧੋਤੀ ਜਾਂਦੀ
ਤੇਰੇ 'ਤੇ ਕੋਈ ਸ਼ਿਕਵਾ ਨਹੀਂ…
ਤਕਦੀਰ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਮੇਟੀ ਜਾਂਦੀ
ਤੇਰੇ 'ਤੇ ਕੋਈ ਸ਼ਿਕਵਾ ਨਹੀਂ…
ਸ਼ਿਕਵਾ ਹੈ ਤਾਂ,
ਸਿਰਫ਼ ਆਪਣੇ ਖ਼ੁਦਾ ਉਪਰ,
ਬੱਸ ਇੱਕ ਮੌਤ ਨਹੀਂ ਆਂਦੀ,
ਹੋਰ ਕੋਈ ਸ਼ਿਕਵਾ ਨਹੀਂ…
ਹੋਈ ਜਾਣਦੇ ਲਹੂ-ਲੁਹਾਣ ਮੇਰੀ ਆਤਮਾਂ ਨੂੰ
ਹੋਰ ਪੜੋ...
ਤੇਰੇ 'ਤੇ ਕੋਈ ਸ਼ਿਕਵਾ ਨਹੀਂ…
ਤਕਦੀਰ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਮੇਟੀ ਜਾਂਦੀ
ਤੇਰੇ 'ਤੇ ਕੋਈ ਸ਼ਿਕਵਾ ਨਹੀਂ…
ਸ਼ਿਕਵਾ ਹੈ ਤਾਂ,
ਸਿਰਫ਼ ਆਪਣੇ ਖ਼ੁਦਾ ਉਪਰ,
ਬੱਸ ਇੱਕ ਮੌਤ ਨਹੀਂ ਆਂਦੀ,
ਹੋਰ ਕੋਈ ਸ਼ਿਕਵਾ ਨਹੀਂ…
ਹੋਈ ਜਾਣਦੇ ਲਹੂ-ਲੁਹਾਣ ਮੇਰੀ ਆਤਮਾਂ ਨੂੰ
ਹੋਰ ਪੜੋ...
ਵੰਨਗੀ :
ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ
ਮੁਕਤੀ
ਆਪਣੇ ਆਪਣੇ ਨਹੀਂ ਬਣੇ
ਤੇ ਬਿਗਾਨੇ ਬਿਗਾਨੇ ਹੀ ਰਹੇ
ਦੱਸ ਰੱਬਾ,
ਤੇਰੀ ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਕਿਹੜੀ ਸਿਫ਼ਤ ਕਰਾਂ?
ਜਦ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਖ਼ੁਸ਼ੀਆਂ ਦਾ ਰਾਹ,
ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਮੈਨੂੰ
ਸ਼ਮਸ਼ਾਨਘਾਟ ਦਾ ਰਸਤਾ ਹੀ ਦਿਖਾ ਦਿੱਤਾ!
ਦਿਖਾਈਆਂ ਮੁਰਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਖੋਪੜੀਆਂ,
ਤੇ ਨੱਚਦੇ ਮੁਰਦੇ!
ਮੁਰਦਿਆਂ 'ਚ ਕੀ ਭਾਵਨਾਂ ਹੋਣੀਂ ਸੀ?
ਉਹ ਤਾਂ ਆਪ
'ਮੁਕਤੀ-ਮੁਕਤੀ' ਪੁਕਾਰੀ ਜਾਂਦੇ ਸੀ
ਮੈਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ!
……………………।
****
ਹੋਰ ਪੜੋ...
ਤੇ ਬਿਗਾਨੇ ਬਿਗਾਨੇ ਹੀ ਰਹੇ
ਦੱਸ ਰੱਬਾ,
ਤੇਰੀ ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਕਿਹੜੀ ਸਿਫ਼ਤ ਕਰਾਂ?
ਜਦ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਖ਼ੁਸ਼ੀਆਂ ਦਾ ਰਾਹ,
ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਮੈਨੂੰ
ਸ਼ਮਸ਼ਾਨਘਾਟ ਦਾ ਰਸਤਾ ਹੀ ਦਿਖਾ ਦਿੱਤਾ!
ਦਿਖਾਈਆਂ ਮੁਰਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਖੋਪੜੀਆਂ,
ਤੇ ਨੱਚਦੇ ਮੁਰਦੇ!
ਮੁਰਦਿਆਂ 'ਚ ਕੀ ਭਾਵਨਾਂ ਹੋਣੀਂ ਸੀ?
ਉਹ ਤਾਂ ਆਪ
'ਮੁਕਤੀ-ਮੁਕਤੀ' ਪੁਕਾਰੀ ਜਾਂਦੇ ਸੀ
ਮੈਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ!
……………………।
****
ਹੋਰ ਪੜੋ...
ਵੰਨਗੀ :
ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ
ਮੈਂ ਜ਼ਿੱਦੀ ਨਹੀਂ ਹਾਂ
ਜੇ ਤੜਪਦਾ ਨਹੀਂ ਤੇਰਾ ਹਿਰਦਾ,
'ਕਿਸੇ ਨੂੰ' ਤੱਕਣ ਲਈ,
ਤਾਂ ਝੋਕ ਦੇਹ ਭੱਠ ਵਿਚ,
ਇਹੋ ਜਿਹੀ ਮੁਹੱਬਤ ਨੂੰ!
……
ਹਾਨਣ ਤਾਂ ਘੁੰਡ ਕੱਢ ਕੇ,
ਬੂਟੀਆਂ ਪਾਉਣ ਦੀ ਰੀਝ ਰੱਖਦੀ ਹੈ,
ਮਿੱਤਰਾਂ ਦੀ ਜਾਕਿਟ 'ਤੇ,
…ਤੇ ਤੂੰ ਤਾਂ ਕਦੇ ਘੁੰਡ ਹੀ ਨਹੀਂ ਚੁੱਕਿਆ,
ਸਹਿਮ ਅਤੇ ਸ਼ਰਮ ਦਾ…!
……
ਜ਼ਿੱਦੀ ਨਹੀਂ ਹਾਂ ਮੈਂ!!
'ਕਿਸੇ ਨੂੰ' ਤੱਕਣ ਲਈ,
ਤਾਂ ਝੋਕ ਦੇਹ ਭੱਠ ਵਿਚ,
ਇਹੋ ਜਿਹੀ ਮੁਹੱਬਤ ਨੂੰ!
……
ਹਾਨਣ ਤਾਂ ਘੁੰਡ ਕੱਢ ਕੇ,
ਬੂਟੀਆਂ ਪਾਉਣ ਦੀ ਰੀਝ ਰੱਖਦੀ ਹੈ,
ਮਿੱਤਰਾਂ ਦੀ ਜਾਕਿਟ 'ਤੇ,
…ਤੇ ਤੂੰ ਤਾਂ ਕਦੇ ਘੁੰਡ ਹੀ ਨਹੀਂ ਚੁੱਕਿਆ,
ਸਹਿਮ ਅਤੇ ਸ਼ਰਮ ਦਾ…!
……
ਜ਼ਿੱਦੀ ਨਹੀਂ ਹਾਂ ਮੈਂ!!
ਹੋਰ ਪੜੋ...
ਵੰਨਗੀ :
ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ
ਸ਼ਿਵਚਰਨ ਜੱਗੀ ਕੁੱਸਾ ਦਾ ਸੱਜਰਾ ਨਾਵਲ "ਜੋਗੀ ਉੱਤਰ ਪਹਾੜੋਂ ਆਏ" ਮਾਰਕੀਟ 'ਚ
ਜਿਵੇਂ ਅਸੀਂ ਅੱਗੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ ਕਿ ਜੱਗੀ ਕੁੱਸਾ ਜੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਨਾਵਲਾਂ, ਕਹਾਣੀ-ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਅਤੇ ਵਿਅੰਗ ਦੇ ਕਾਪੀ ਰਾਈਟਸ ਹੁਣ 'ਸੰਗਮ ਪਬਲੀਕੇਸ਼ਨਜ਼ ਸਮਾਣਾਂ' ਕੋਲ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਹੁਣੇ-ਹੁਣੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਸੱਜਰਾ ਨਾਵਲ "ਜੋਗੀ ਉੱਤਰ ਪਹਾੜੋਂ ਆਏ" ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ "…ਅੱਖੀਆਂ 'ਚ ਤੂੰ ਵਸਦਾ" ਨੇੜਲੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਨਾਵਲ ਮੰਗਵਾਉਣ ਲਈ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਨੰਬਰ 98 152 43917 'ਤੇ ਸ੍ਰੀ ਅਸ਼ੋਕ ਕੁਮਾਰ ਗਰਗ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
-ਸੰਪਾਦਕ
-ਸੰਪਾਦਕ
ਹੋਰ ਪੜੋ...
ਆਪਹੁਦਰਾ ਮਾਨੁੱਖ
ਜਿਹੜੇ ਦਿਲ 'ਤੇ ਤੂੰ ਛੱਡ ਗਈ ਸੀ ਸੰਦਲੀ ਪੈੜਾਂ
ਉਸ ਚੌਰਾਹੇ ਨੂੰ ਅਸੀਂ,
ਮਿੱਠੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਦੀ ਵਾੜ ਕਰ ਕੇ ਰੱਖੀ,
ਸਾਂਭ-ਸਾਂਭ ਕੇ ਰੱਖੇ ਤੇਰੀਆਂ ਪੈੜਾਂ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ
ਇਸ ਜੂਹ ਵਿਚ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਪੈਰ ਨਹੀਂ ਪਾਉਣ ਦਿੱਤਾ,
ਮਜ਼ਾਲ ਹੈ ਕੋਈ ਗ਼ੈਰ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰ ਗਿਆ ਹੋਵੇ?
…।।
ਉਜਾੜੇ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ, ਉੱਲੂ ਤੇ ਕਾਂ ਫ਼ਿਰਦੇ ਨੇ,
ਸਾਡੇ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਜੂਹਾਂ ਵਿਚ
ਕਦੇ-ਕਦੇ ਬਦਸ਼ਗਨੀ ਤੋਂ ਵੀ ਡਰ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ,
ਤੇ ਸਹਿਮ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ ਉੱਜੜਿਆ ਚਮਨ ਦੇਖ
ਜੋ ਸਦੀਆਂ ਪੁਰਾਣਾਂ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ
ਕਿ ਕਿਤੇ ਆਹੀ ਹਾਲਤ ਕਦੇ ਮੇਰੀ ਨਾ ਹੋਵੇ?
…।।
ਉਸ ਚੌਰਾਹੇ ਨੂੰ ਅਸੀਂ,
ਮਿੱਠੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਦੀ ਵਾੜ ਕਰ ਕੇ ਰੱਖੀ,
ਸਾਂਭ-ਸਾਂਭ ਕੇ ਰੱਖੇ ਤੇਰੀਆਂ ਪੈੜਾਂ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ
ਇਸ ਜੂਹ ਵਿਚ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਪੈਰ ਨਹੀਂ ਪਾਉਣ ਦਿੱਤਾ,
ਮਜ਼ਾਲ ਹੈ ਕੋਈ ਗ਼ੈਰ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰ ਗਿਆ ਹੋਵੇ?
…।।
ਉਜਾੜੇ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ, ਉੱਲੂ ਤੇ ਕਾਂ ਫ਼ਿਰਦੇ ਨੇ,
ਸਾਡੇ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਜੂਹਾਂ ਵਿਚ
ਕਦੇ-ਕਦੇ ਬਦਸ਼ਗਨੀ ਤੋਂ ਵੀ ਡਰ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ,
ਤੇ ਸਹਿਮ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ ਉੱਜੜਿਆ ਚਮਨ ਦੇਖ
ਜੋ ਸਦੀਆਂ ਪੁਰਾਣਾਂ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ
ਕਿ ਕਿਤੇ ਆਹੀ ਹਾਲਤ ਕਦੇ ਮੇਰੀ ਨਾ ਹੋਵੇ?
…।।
ਹੋਰ ਪੜੋ...
ਵੰਨਗੀ :
ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ
ਜਦੋਂ ਤੂੰ ਦੂਰ...
ਜਦੋਂ ਤੂੰ ਦੂਰ......ਤੇ ਹੋਰ ਦੂਰ ਹੁੰਦੀ ਗਈ...
ਸੋਚਿਆ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਦੇ,
ਕਿ ਜੰਗਲ ਤੇ ਜੂਹ ਦਾ,
ਪੈ ਜਾਵੇਗਾ ਫ਼ਾਸਲਾ..
ਖ਼ੂਹ ਤੇ ਮੌਣ, ਹੋ ਜਾਣਗੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ...
ਤੇ ਭੋਗਣਗੇ ਸੰਤਾਪ ਜਿ਼ੰਦਗੀ ਦੇ ਪਲ
ਸੋਚਿਆ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਦੇ,
ਕਿ ਜੰਗਲ ਤੇ ਜੂਹ ਦਾ,
ਪੈ ਜਾਵੇਗਾ ਫ਼ਾਸਲਾ..
ਖ਼ੂਹ ਤੇ ਮੌਣ, ਹੋ ਜਾਣਗੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ...
ਤੇ ਭੋਗਣਗੇ ਸੰਤਾਪ ਜਿ਼ੰਦਗੀ ਦੇ ਪਲ
ਹੋਰ ਪੜੋ...
ਵੰਨਗੀ :
ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ
ਗੀਤਕਾਰੀ ਦਾ ਯੁੱਗ ਅਤੇ ਦਰਵੇਸ਼ ਮੂਰਤ ਬਾਈ ‘ਦੇਵ ਥਰੀਕੇ ਵਾਲਾ’
ਬੜੇ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਹੁੰਦਿਆਂ ਦੇਵ ਥਰੀਕੇ ਵਾਲੇ ਦੇ ਲਿਖੇ ਗੀਤ ਸੁਣਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸਾਂ। ਉਦੋਂ ਵਿਆਹਾਂ-ਸ਼ਾਦੀਆਂ ਮੌਕੇ ਕੋਠੇ ‘ਤੇ ਦੋ ਮੰਜੇ ਜੋੜ ਕੇ ਸਪੀਕਰ ਲੱਗਿਆ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਅਸੀਂ ਜਿੱਥੇ ਸਪੀਕਰ ਖੜਕਦਾ ਹੋਣਾ, ਘਰਦਿਆਂ ਦੇ ਛਿੱਤਰਪੌਲਾ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਉਥੇ ਜਾ ਪਹੁੰਚਣਾ। ਬਚਪਨ ਸੀ, ਘਰਦਿਆਂ ਦੇ ਛਿੱਤਰਾਂ ਦੀ ਕੌਣ ਪ੍ਰਵਾਹ ਕਰਦੈ? ਉਦੋਂ ਤਿੰਨ ਕੁ ਗੀਤਕਾਰ ਹੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸਨ। ਸਵਰਗੀ ਦੀਦਾਰ ਸੰਧੂ, ਬਾਬੂ ਸਿੰਘ ਮਾਨ, ਮਰਾੜ੍ਹਾਂ ਵਾਲਾ ਅਤੇ ਦੇਵ ਥਰੀਕਿਆਂ ਵਾਲਾ।
ਬਾਈ ਥਰੀਕਿਆਂ ਵਾਲੇ ਦਾ ਲਿਖਿਆ ਅਤੇ ਮਰਹੂਮ ਬਾਈ ਕੁਲਦੀਪ ਮਾਣਕ ਦਾ ਗਾਇਆ “ਜੈਮਲ-ਫੱਤਾ” ਮੈਂ ਖੁਦ ਪਿੰਡ ਦੇ ਸਕੂਲ ਦੀ ਬਾਲ-ਸਭਾ ਵਿਚ ਗਾਉਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਇਕ ਇਤਫ਼ਾਕ ਹੀ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਬਾਈ ਦੇਵ ਥਰੀਕੇ ਵਾਲਾ ਅਤੇ ਬਾਈ ਕੁਲਦੀਪ ਮਾਣਕ ਦੋਨੋਂ ਹੀ ਮੇਰੇ ਪ੍ਰਮ-ਮਿੱਤਰ ਹਨ। ਜਿਗਰੀ-ਮਿੱਤਰ, ਹਮ-ਪਿਆਲਾ, ਹਮ-ਨਿਵਾਲਾ!
ਹੋਰ ਪੜੋ...
ਵੰਨਗੀ :
ਲੇਖ਼